W chorobach trzustki, najczęściej nabytych i bardzo rzadko dziedzicznych, stopień zaburzenia przemiany węglowodanów zależy od rozległości uszkodzenia tego narządu i obejmuje szeroki zakres od bezobjawowej nieprawidłowej tolerancji glukozy po cukrzycę wymagającą stosowania insuliny. Zmniejszenie wydzielania insuliny, które występuje w chorobach trzustki, zależy prawdopodobnie nie tylko od morfologicznej destrukcji komórek B wysp trzustkowych, ale jest też następstwem bardziej złożonych zaburzeń funkcjonalnego powiązania czynności zewnątrzwydzielniczej trzustki z czynnością wewnątrzwydzielniczą tego gruczołu. Ta zależność przejawia się zresztą także w warunkach fizjologicznych i w starości można było wykazać znamienną korelację pomiędzy zmniejszeniem sekrecji insuliny a wydzielaniem soku trzustkowego .
