Cukrzyca dieta

W okresie, jaki upłynął od odkrycia insuliny, duży wysiłek badawczy dotyczył i nadal dotyczy leczenia cukrzycy. Możliwość wyrównywania za¬burzeń metabolicznych przez wstrzykiwanie hormonu trzustkowego spowodowała zmianę podejścia do żywienia w tej chorobie. Obok zwolenników ,.dawnej szkoły”, w dalszym ciągu ograniczających do niezbędnego minimum spożycie węglowodanów i wartość energetyczną pożywienia (Joslin), coraz więcej zwolenników zyskiwali lekarze zalecający dietę o większej zawartości węglowodanów, ograniczonej ilości tłuszczu i dostatecznej ilości białka („nowa szkoła”), co dawało chorym lepsze samopoczucie i zapewniało większą sprawność życiową (Porges i Adlersberg, Katsch, Himsworth). W latach trzydziestych niektórzy doprowadzili liberalizację żywienia chorych na cukrzycę po granice „diety wolnej”, zezwalając — zwłaszcza dzieciom — na spożywanie cukrów prostych (Stolte, Tolstoi).
Te różne kierunki dietetycznego leczenia cukrzycy wystąpiły także w Polsce i były propagowane przez wybitnych diabetologów. Z jednej strony Józef Wa¬cław Grott (1894—1973), reprezentujący „dawną szkołę”, zalecał dietę ubogą w węglowodany, z drugiej zaś Jakub Węgierko (1889—1960) opracował własną dietę bogatowęglowodanową i niskotłuszczową, obejmującą także spożycie cu¬krów prostych. Węgierko oparł postulowane zasady żywienia na własnych obserwacjach, dowodzących zwiększania się „pojemności węglowodanowej”, tzn. wykorzystania węglowodanów przez organizm, w miarę zwiększania ich podaży w pożywieniu.
Gromadzone z biegiem lat przekonywające dowody szkodliwości długotrwałej hiperglikemii, której w razie stosowania diety bogatowęglowodanowej nie sposób uniknąć przy obecnych metodach farmakologicznego leczenia cukrzycy, doprowadziły do ustalenia zasad żywienia w tej chorobie, polegających na przestrzeganiu diety o wartości energetycznej odpowiadającej rzeczywistemu za¬potrzebowaniu oraz o ograniczonej zawartości tłuszczów i cukrów prostych. Rzecznikiem tego typu diety był Eugeniusz Kodejszko (1909—1967). W ostatnich latach lepiej też poznano korzystny wpływ jarzyn, zalecanych od dawna cho¬rym na cukrzycę. Istotne znaczenie ma zwiększenie w ten sposób w dziennej racji pokarmowej tzw. substancji resztkowych, na które składają się nie pod¬dające się trawieniu w przewodzie pokarmowym człowieka niektóre składniki roślinne (celuloza, hemicelulozy, pektyny, ligniny, żele i kleje roślinne). Poprawiają one — prawdopodobnie przez zwolnienie jelitowej absorpcji glukozy — przemianę węglowodanów w cukrzycy.