Wpływ środowiska i zawodu na zapadalność na cukrzycę

Zróżnicowanie zapadalności i chorobowości wskutek cukrzycy typu 2 w różnych rejonach świata, zaś w naszej szerokości geograficznej odrębności występowania tej postaci choroby w środowisku miejskim i wiejskim, są dobrym przykładem wpływów otoczenia na ekspresję fenotypową genotypu dia-betogennego. Do czynników, które w warunkach środowiska miejskiego przyczyniają się do Częstszego występowania cukrzycy typu 2, zalicza się: otyłość, która wśród mieszkańców miast występuje częściej i która jest u nich bardziej nasilona aniżeli wśród ludności wiejskiej, mniejszą ruchliwość i gorsze wykorzystanie pracy mięśniowej w przemianie węglowodanów, większe narażenie na sytuacje stresowe, lepszą opiekę lekarską. Zajęcia zawodowe o tyle sprzyjają zapadalności na cukrzycę, o ile przyczyniają się do nasilenia wpływu wyżej wymienionych czynników środowiskowych.
Ograniczenie aktywności fizycznej jest obok starzenia się i otyłości kolejnym czynnikiem, który wymienia się jako przyczynę wzrostu zapadalności na cukrzycę typu 2 w miarę modernizacji życia. Stopniowe eliminowanie pracy mięśniowej z działalności człowieka, uwarunkowane szybkim postępem technicznym, obserwuje się zarówno w społeczeństwach wysoko uprzemysłowionych, jak i będących u progu rozwoju gospodarczego. W Stanach Zjednoczonych A.P. przeciętne wydatkowanie energii przez robotnika zmalało z 12,5 kJ/min (3 kcal/ /min) w 1940 r. do 10,5 kJ/min (2,5 kcal/min) w 1960 r. Co prawda aktywność fizyczna niektórych grup etnicznych o dużej zapadalności na cukrzycę nie różni się zbytnio od aktywności fizycznej przedstawicieli rasy kaukaskiej, żyjących w podobnych warunkach, trzeba jednak mieć na uwadze, że te grupy etniczne (Indianie północnoamerykańscy, Mikronezyjczycy) są obecnie znacznie mniej aktywne fizycznie aniżeli w przeszłości.
Praca fizyczna może zapobiegać cukrzycy typu 2 zarówno pośrednio — przyczyniając się do redukcji nadwagi i otyłości, jak i bezpośrednio — powodując lepsze wykorzystanie węglowodanów przy nie zmienionym (a nawet zmniejszonym) stężeniu insuliny we krwi . Niemniej jednak w badaniach epidemiologicznych ustalenie diabetogennego wpływu niedoboru pracy mięśniowej nastręcza trudności, przede wszystkim wskutek częstego kojarzenia się małej aktywności fizycznej z otyłością, a ponadto dlatego, że w tego typu ba¬daniach ocena wydatkowanej pracy w ciągu dłuższego czasu (wywiad) jest mało dokładna.