Zmiany anatomopatologiczne w wyspach trzustkowych

U dzieci zmarłych w krótkim czasie po zachorowaniu na cukrzycę insulinozależną stwierdza się w ponad połowie badanych przypadków nacieki limfocytowe w wyspach trzustkowych, bardzo podobne do nacieków komórek jednojądrzastych występujących w autoimmunizacyjnych chorobach tarczycy i nadnerczy. Zmiany te określa się mianem insulitis. Jest to proces szybko przemijający i zwykle po upływie roku od chwili zachorowania już się go nie stwierdza. Ma on także charakter niejednolity i liczba wysp objętych zmianami może być różna. W wielu przypadkach nacieki limfocytów nie wnikają do samych wysp, lecz ograniczają się do ich obrzeża. Niektóre wyspy są powiększone, co jest następstwem hipertrofii komórek B, jednak częściej spotyka się wyspy małe, o zatartej strukturze, zawierające małe komórki B i wykazujące cechy włóknienia. W wyspach pozbawionych komórek B oraz w ich otoczeniu nie ma już nacieków limfocytowych.
Podobne obrazy w trzustce stwierdzono u zwierząt z samoistną cukrzycą autoimmunizacyjną (p. str. 60) oraz u zwierząt po wielokrotnym wstrzykiwa¬niu homologicznej insuliny, wyciągów trzustkowych bogatych w wyspy, po zakażeniu niektórymi wirusami (p. str. 63) a także po wielokrotnym wstrzyki¬waniu małych (niediabetogennych) dawek streptozotocyny.